PRO bekent kleur. Special 1 Wonen! - PRO Kaag en Braassem

PRO BEKENT KLEUR. Deel I, Special Wonen!

In gelul kun je niet wonen!

PRO Kaag en Braassem is opgericht om resultaten te halen. Gebruik te maken van de kennis en betrokkenheid van de inwoners en vooral om, na uitgebreide beraadslaging en participatie met inwoners bij de beleidsvoorbereiding een rechte rug te tonen bij de uitvoering. Bij de politiek hoort ook kleur bekennen. Waar politieke partijen in Nederland veelal in verkiezingstijd iedereen naar de mond praten willen wij duidelijk zijn. Je kunt ons aanspreken op onze beloften. Wij maken daarom graag heldere keuzes en laten je graag duidelijk zien waar wij voor staan. Die duidelijkheid is nodig om over vier jaar resultaten te kunnen presenteren. Door open en eerlijk met elkaar de discussie te voeren over hoogbouw en de normen van openbaar groen en parkeren per situatie ter discussie te kunnen stellen. Heb je die bereidheid niet, dan kunnen we niet bouwen voor onze inwoners. Dat is het eerlijke verhaal. In deze special gaan wij dieper in op het onderwerp ‘Wonen’.

In gelul kun je niet wonen

Kaag en Braassem is een mooie gemeente om in te wonen. Men woont hier ook met veel plezier. Tegelijk zijn er veel vraagstukken. Veel gezinswoningen, weinig appartementen. Veel vergrijzing en weinig geschikt woningaanbod. Een lange wachtlijst voor sociale woningen. Te weinig betaalbare koopwoningen. Te weinig kansen voor jonge mensen die graag in eigen dorp willen wonen. PRO Kaag en Braassem heeft volkshuisvesting als speerpunt en heeft de afgelopen jaren op al deze onderwerpen initiatief genomen om met oplossingen te komen. We zijn nog niet klaar en krijgen graag de mogelijkheid door te gaan.

In Kaag en Braassem laait eens in de zoveel tijd de discussie op over hoogbouw. PRO Kaag en Braassem is blij met deze discussie omdat het besef moet landen dat we te maken hebben met een knellend provinciaal kader. De bevolking groeit, de woningmarkt is oververhit, zit op slot en de vergrijzing zet door. De provincie gaat bovendien nog sterker sturen op het ontwikkelen van ‘stedelijke gebieden’. Dit is geen lokale keuze, maar de werkelijkheid waarbinnen wij, als gemeente, beleid moeten maken en resultaten kunnen behalen. Het Groene Hart, waar Kaag en Braassem onderdeel van uitmaakt, heeft een beschermde status. Met andere woorden, buiten de bebouwde kom (in provinciale termen Bestaand Stads en Dorpsgezicht (BSD) mag er zo goed als niets gebouwd worden van de provincie. Daar binnen krijgen we de vrijheid om te bouwen (inbreiden). Mochten wij toch buiten BSD iets willen, dan is de provinciale constatering dat wij binnen BSD dichtheden bouwen die niet passend zijn bij de huidige tijd en dat daar nog een enorme opgave ligt. Met andere woorden, het aantal woningen per hectare binnen de bebouwde kom is in onze gemeente erg laag. We zullen dus onze kansen binnen BSD beter moeten benutten voordat we überhaupt buiten BSD iets bij de kleine kernen voor elkaar kunnen krijgen. Hoe kan je meer inbreiden? Door open en eerlijk met elkaar de discussie te voeren over hoogbouw en de normen van openbaar groen en parkeren per situatie ter discussie te kunnen stellen. Heb je die bereidheid niet, dan kunnen we niet bouwen voor onze inwoners. Dat is het eerlijke verhaal. Beloof je als partij woningen, dan hoort daar een eerlijke discussie over hoogbouw bij. Als van zelf is PRO Kaag en Braassem NIET voor hoge flats in onze dorpen en bouwhoogten van 35 meter. Wel staan wij voor de lokale woningvraag en denken wij dat er locaties zijn die stedenbouwkundig iets meer hoogte kunnen hebben.

Hieronder, wat dit concreet kan betekenen in de verschillende kernen. Verder in de tekst ons inhoudelijke woonkader. De context van dit woonkader is de onderlegger van de concrete voorstellen per kern.

Roelofarendsveen – Oude Wetering

De omgeving van het te herstructureren Sportpad biedt veel kansen op volkshuisvestelijk vlak. Aan de randen van dit gebied, omgeven van lucht en ruimte, is een verdieping extra wat PRO Kaag en Braassem betreft acceptabel. Dit doet de inverdiencapaciteit (nodig voor de financiering van de Sportpad-plannen van de verenigingen) en de volkshuisvestelijke behoefte goed.
De verouderde Gogherweide kan plek vinden op de huidige schoollocatie. Dit complex blijft zo in de buurt van de voorzieningen, de gezondheidszorg en het openbaar vervoer waardoor er slimme combinaties gemaakt kunnen worden om fijn en gezond oud te worden. Gezien de kwetsbare doelgroep die daar komt te komen en het dubbel ruimtegebruik met de onderwijs- en sportvoorzieningen is een discussie over parkeren hier gerechtvaardigd.
Het gebied rondom het parkachtige open gebied van de Meerkreuk leent zich voor een verdieping hoger. In het huidige bestemmingsplan zit er nu al meer ruimte voor hoogte op bijvoorbeeld de locatie van de supermarkt. Wat PRO Kaag en Braassem betreft hoeft de huidige capaciteit van het bestemmingplan niet de limiet te zijn. Door de aanwezigheid van het parkachtige gebied is het stedenbouwkundig zeer verantwoord hier wat meer woningen toe te voegen.

Foto: het pand van de Dirk in Oude Wetering.

De schoollocatie aan het Pastoor Onelplein komt na oplevering van de nieuwe school aan het Sportpad in handen van de gemeente. Dit gebied ligt qua milieunormeringen op een lastige plek. We willen bedrijven niet belemmeren in de mogelijkheden. Door het daar situeren van een kantoorgebouw om de Gemeente Kaag en Braassem in te huisvesten. Deze kantoorvoorziening kan door de trends van meer thuiswerken, flexwerken en meer regionale samenwerking fors kleiner zijn dan het huidige pand. Door op het Onelplein kantoor te houden doe je recht aan de belangen van de ondernemers aldaar en hou je lucht nabij de prachtige monumentale kerk. Ook is deze kantoorlocatie op loopafstand van het openbaar vervoer. De publieksfuncties van de gemeente (paspoorten, rijbewijzen en het ter inzage hebben van stukken) voegen we toe aan het winkelcentrum. Dit versterkt het centrum en de toegankelijkheid van de gemeente. De locatie van het huidige gemeentehuis (op een A-locatie in het centrum van het dorp) spelen we zo vrij voor ‘wonen’. Gezien de hoeveelheid lucht en ruimte op de Noordhoek en de reeds aanwezige hoge watertoren is ook hier het bouwen in de hoogte niet storend. Immers richting de Alkemadelaan zijn er al hoogteaccenten te vinden. Dit past in een centrumgebied, wel zoals gezegd passend in het straatbeeld uiteraard.
Voor het Braassemmerland hebben we een samenwerking met een tweetal ontwikkelaars. Zij waren bereid de helft van het verlies op zich te nemen in ruil voor bouwrecht. Echter tikt de klok door en is de volkshuisvestelijke vraag anders geworden. Toen we afspraken maakten met dit consortium heeft de gemeente afgedwongen dat er 30% sociale woningbouw in het gebied zou komen. De rest werd aan ‘de markt’ gelaten. Inmiddels zien we dat de markt meer sturing vanuit de overheid nodig heeft. Door de ontwikkelaars het perspectief van ‘meer woningen’ te bieden kunnen we ‘betaalbaarheid’ terug vragen.
Het participatietraject Braassemboulevard heeft ons een locatie voor een tweede sluis opgebracht. Een gebied waar nu nog niet heel veel direct aanwonenden zijn. In de financiering van de tweede sluis ligt ook nog een uitdaging. Een sluis, aan de recreatief toegankelijke boulevard, biedt een mooie kans om horecafuncties en wat hoogte-elementen toe te voegen. Een levendig en aantrekkelijk gebied, waar mensen samenkomen om te wonen, te recreëren en de connectie tussen het open water en het achterland te maken. Er zijn prachtige voorbeelden in het land waar juist een gebied rondom een sluis zich uitstekend leent voor een wat intensievere beleving en combinatie van functies.
Op de locatie tussen het Oog (Rabobank) en de Braassemdreef heeft de stichting werkende jongeren interesse om een wooncomplex voor jongeren toe te voegen. Deze locatie is kansrijk bij de provincie om voor dit doel te bestemmen. Zeker omdat deze locatie vlakbij het openbaar vervoer zit, maakt deze locatie geschikt om een deel van de woonvraag onder jongeren te accommoderen.

Woubrugge

PRO Kaag en Braassem wil graag met de provincie in gesprek blijven om het gebied achter het zojuist ontwikkelde ‘Landje van Egmond’ verder uit te breiden. Dit zou ten koste gaan van wat nu ‘duurzaam tuinbouw’ is. Met het, door de provincie omarmde principe, van het ‘in- en uitdeuken van contouren’ denken wij die grenzen te kunnen verleggen wat ruimte geeft voor wonen.
We willen Nolina kwekerijen B.V. blijven verleiden om de strook aangrenzend aan het dorp in te gaan richten voor wonen.
De vrijkomende schoollocatie leent zich enorm voor het lokale initiatief van ‘het Knarrenhof’. Een groep senioren die een groepswonen-project van de grond wil trekken. Bijvangst hier bij is dat deze lokale senioren gezinswoningen in Woubrugge gaan achterlaten waardoor de uiteindelijk woonopbrengst vele malen hoger is.
Woudsoord denkt na over haar toekomst. Het verouderde woon-zorgcomplex is aan vernieuwing toe. Door slimmer te bouwen zullen er meer senioren daar een plek kunnen krijgen. Gezien de vergrijzing een ontwikkeling die PRO enorm toejuicht.

Hoogmade

Na een intensieve politiek-bestuurlijke lobby is het gelukt om voor Hoogmade planologische medewerking te krijgen voor ‘Hoogmadese Wetering’. Een project waar veel inwoners van Hoogmade een woning zullen gaan krijgen. Wij blijven ons inzetten om Hoogmade in diezelfde richting uit te blijven breiden. Tegelijk moeten we daar eerlijk bij zeggen dat de provincie op dit moment erg streng is, stuurt op verdichten in plaats van uitbreiden en dus ook in Hoogmade daar ook naar gekeken zal moeten worden.
Samen met inwoners en dorpsraad moeten we kijken naar de mogelijkheden binnen BSD, of deze er nog zijn.
Ook liggen er in Hoogmade strookjes grond formeel buiten BSD maar qua beleving liggen die er binnen. Aan de overzijde van de brug, bij de kinderboerderij, heeft de provincie eerder ambtelijk aangegeven mee te willen werken aan het verleggen van de contour. We zijn nieuwsgierig naar de opvattingen vanuit het dorp of dit een locatie is waar er lokaal draagvlak voor te vinden is.
Ook liggen er voor Hoogmade kansen bij het transformeren van leegkomend agrarisch vastgoed aan de randen van het dorp. Mocht de betreffende agrariër kansen zien, dan is PRO graag bereid hierover mee te denken.

Leimuiden

Toen PRO Kaag en Braassem in 2014 werd opgericht, was het sentiment met name in Leimuiden dat ‘men er een beetje bijhangt’ en er in die kern nooit iets gebeurde. Hoe mooi zijn de resultaten in Leimuiden nu! Het centrumplan is in aanbouw. Er zijn combinaties gemaakt tussen wonen en het renoveren van de sportcomplexen. Een woon-zorgcomplex voor mensen met dementie is ver in de planvorming. Een nieuwe school is geopend en de eerste plannen op de locatie van de ijsbaan en de volkstuinen (verplaatsen in combinatie met het toevoegen van woningen) zitten in de pen. Onze zorg is wel dat de optelsom van plannen leidt tot extra verkeersdruk en de ontsluiting van Leimuiden een belangrijk aandachtspunt is.
Nabij de N207 liggen er nog woonkansen op het Connexxionterrein. Deze woonontwikkeling moet in de komende jaren worden opgepakt, gecombineerd met een impuls voor de toegang van het dorp en de aansluiting op de provinciale weg.

Oud Ade

Het kleine Oud Ade is in verbouwing. Een particulier appartementencomplex is in aanbouw en MeerWonen werkt, samen met woongroep Quackenbos, aan de realisatie van een woongroep voor lokale senioren. Deze beide projecten gaan een mooie verhuisstroom op gang brengen wat voor de omvang van Oud Ade enorm is.
PRO Kaag en Braassem blijft enthousiast over de ontwikkeling van Oud Ade West. Dit betreft het ‘afmaken van het dorp’ op de locatie van het trapveldje aan de Abdij van Rijnsburglaan. Dit is een kwestie van de lange adem daar de provincie heel terughoudend is met het toestaan van woningen in dergelijke dorpen.

Foto: de rand van Oud Ade aan de westkant

Rijpwetering

Door het verhuizen van de Hockey, op termijn, naar het Sportpad, komt er een mooie locatie vrij in Rijpwetering. Het sportpark ligt binnen BSD en biedt daarom prachtige mogelijkheden om de woningbouw in Rijpwetering een hele belangrijke en noodzakelijke impuls te geven.

Foto: het hockeyveld in Rijpwetering met op de achtergrond de Hertogshal.

Rijpwetering heeft, samen met Oud Ade, de afgelopen jaren laten zien met elkaar tot veel in staat te zijn. PRO Kaag en Braassem ziet eenzelfde project voor zich als bij het Sportpad. ROAC heeft haar eerste veld aangrenzend aan de huidige bebouwing. Het parkeerterrein bij de school en de sport’ ligt centraal in het gebied. Aangrenzend heeft MeerWonen, met de Buitenweg, de Binnenweg en de Oud Adeselaan veel bezit wat verouderd begint te raken en wat eenzijdig is qua aanbod (veelal sociale woningbouw) en weinig duurzaam. Diepe tuinen en daarmee een lage dichtheid. De school is inmiddels rond de 30 jaar oud. Deze thema’s zouden eens in één mandje gestopt moeten worden. Wellicht nodigt dit iedereen uit om ‘van de eigen vierkante meter af te komen’ en een toekomstbestendig plan te maken waar het resultaat meer is dan de som der delen.

Rijnsaterwoude

De vrijkomende schoollocatie is eigendom van de gemeente. Deze locatie geeft ons bij uitstek de kans om met lokaal woningzoekenden een CPO (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap) project te starten. Mensen die binding hebben met het dorp en de verenigingen bemensen, met hen samen wijk en woning ontwikkelen. Dat biedt perspectief.
Op de locatie van de voormalige provinciale zoutloods aan de N207, nabij de bushalte, is de stichting huisvesting werkende jongeren actief om een complex met betaalbare jongerenhuisvesting te realiseren. Een doelgroep die schreeuwt om betaalbare woningen. PRO Kaag en Braassem juicht dergelijke initiatieven toe. We ruimen een verpauperd terrein op en voegen woningen toe waar onze eigen jongeren dringend behoefte aan hebben.

PRO BEKENT KLEUR: IN GELUL KUN JE NIET WONEN ==> INHOUDELIJK WOONKADER

Provinciaal knellend kader

De bevolking groeit, de woningmarkt is oververhit, zit op slot en de vergrijzing zet door. De provincie gaat bovendien nog sterker sturen op het ontwikkelen van ‘stedelijke gebieden’. Dit is geen lokale keuze, maar de werkelijkheid waarbinnen wij, als gemeente, beleid moeten maken en resultaten kunnen behalen. Het Groene Hart, waar Kaag en Braassem onderdeel van uitmaakt, heeft een beschermde status. Met andere woorden, buiten de bebouwde kom (in provinciale termen Bestaand Stads en Dorpsgezicht (BSD) mag er zo goed als niets gebouwd worden van de provincie. Daar binnen krijgen we de vrijheid om te bouwen (inbreiden). Mochten wij toch buiten BSD iets willen, dan is de provinciale constatering dat wij binnen BSD dichtheden bouwen die niet passend zijn bij de huidige tijd en daar nog een enorme opgave ligt. Met andere woorden, het aantal woningen per hectare binnen de bebouwde kom is in onze gemeente erg laag. We zullen dus onze kansen binnen BSD beter moeten benutten voordat we überhaupt buiten BSD iets bij de kleine kernen voor elkaar kunnen krijgen. Hoe kan je meer inbreiden?

In de dorpen van gemeenten als Kaag en Braassem krijgt woninguitbreiding buiten de dorpskernen alleen nog groen licht als deze projecten al in een heel vergevorderd stadium zijn en ook bijdragen aan ambities op het gebied van klimaat, energie, biodiversiteit etc. Daarnaast kan er alleen nog sprake zijn van kwalitatieve uitbreiding van het woningaanbod en ligt de provinciale focus op het bouwen van ontbrekende woningtypes. Binnen de huidige bebouwingsgrenzen liggen er wel mogelijkheden en geeft de provincie ruimte. Sterker nog, de provincie roept ons op ‘te verdichten’. Wensen we meer woningen? Dan zal hoger bouwen dan we nu gewend zijn, noodzakelijk zijn. Met dit kader moeten wij het doen. Per dorp zullen we dus met slimme oplossingen en goede, lokaal gedragen, oplossingen moeten komen om de leefbaarheid te waarborgen. En, die kansen zijn er.

Inzet PRO Kaag en Braassem nu en straks

PRO Kaag en Braassem heeft zich de afgelopen jaren ingezet om ook in kleine kernen ruimte te krijgen voor ontwikkelingen. In vrijwel alle kleine kernen staan er ook projecten in de steigers die een lokaal volkshuisvestelijk probleem aanpakken. Ook is PRO Kaag en Braassem er blij mee dat we plannen hebben kunnen opstarten om eindelijk eens een inhaalslag te maken bij het tekort aan sociale woningen. We zijn er ook trots op dat we voor een groeiende groep mensen die teveel verdient om in een huurwoning te mogen en te weinig verdienen om een koopwoning te kunnen financieren een zgn. tussen wal en schip regeling te kunnen introduceren. Ontwikkelaars krijgen de mogelijkheid iets minder sociale koopwoningen te realiseren, woningen die vaak onder de marktwaarde aan de eerste kopers verkocht werden om daarna direct uit het sociale segment te verdwijnen bij de eerste verhuizing, in te ruilen voor een categorie koopwoningen tussen pakweg de € 250.000.- en € 400.000.-. Een categorie woningen die er nog amper is, maar wel veel vraag naar is. Door de provinciale oproep tot verdichten te omarmen en hoogbouw toe te staan in de grotere kernen (specifiek het Braassemerland) maken we meer woningen vrij voor lokaal woningzoekenden en kunnen we de VOF Braassemerland verleiden (meer bouwen is meer omzet) ook mee te financieren in bijvoorbeeld een tweede sluis en een zwemstrandje en faciliteiten rondom het Sportpad (sportvelden, kantine, nieuwe basisscholen, het zwembad).

Hoogbouw

In Kaag en Braassem laait eens in de zoveel tijd de discussie op over hoogbouw. PRO Kaag en Braassem is blij met deze discussie omdat het besef moet landen dat we te maken hebben met een knellend provinciaal kader (geen woningen buiten BSD en de opdracht om te verdichten) en een enorme lokale behoefte aan woningen. Beloof je als partij woningen, dan hoort daar een eerlijke discussie over hoogbouw bij. Als vanzelf is PRO Kaag en Braassem NIET voor hoge flats in de dorpen en bouwhoogten van 35 meter. Wel staan wij voor de lokale woningvraag en denken wij dat er locaties zijn die stedenbouwkundig iets meer hoogte kunnen hebben. Ook pleiten de rijksbouwmeesters (de adviseurs van het Rijk en provincie) voor wat meer oplossing in de hoogte teneinde het principe van dubbel ruimte gebruik meer in te zetten, juist in gemeenten als de onze.

PRO Kaag en Braassem vindt dat een discussie over ‘iets hoger’ gerechtvaardigd is in de grotere kernen van Kaag en Braassem. Randvoorwaarden daarbij is, en dat is ook het advies wat stedenbouwkundigen geven, dat bij hoogbouw open ruimte in de omgeving vraagt. Dus niet alleen voller en meer, wel meer balans en iets meer hoogte op plekken die daar de ruimte voor bieden en zich voor lenen. Dogmatisch vasthouden aan ‘maximaal 4 hoog’ is veel te gemakkelijk, doet geen recht aan de volkshuisvestelijke vraag en is ook een uitgangspunt die het ‘niet doet’. Voor een kleine kern als Oud Ade is 4 hoog veel te hoog, waar bijvoorbeeld het centrum van Roelofarendsveen op bepaalde locaties vijf of zes hoog gemakkelijk kan hebben tot wellicht wel iets hoger op specifieke plekken. Mits passend in de omgeving. Bijvoorbeeld met een hoop openbare ruimte in de nabijheid.

Foto: de oude Gerardusschool in Oude Wetering.

Doorstroming

Ook moet de doorstroming bevorderd worden door het bouwen van ontbrekende woningtypen, zoals (levensloopbestendige) zorg- en seniorenwoningen, dicht bij de centrumvoorzieningen. Het woningbezit in onze gemeente bestaat voor ruim 90% uit gezinswoningen. Door de vergrijzing wonen één of twee senioren in gezinswoningen en is de jeugd genoodzaakt te verhuizen. Op termijn een doodsteek voor onze lokale voorzieningen in alle kernen. Door in te zetten op een kwalitatieve uitbreiding van het woningaanbod, bevorderen we de doorstroming en komen gezinswoningen vrij. De praktijk heeft de afgelopen jaren ook uitgewezen dat dit een effectieve aanpak is. Er zijn verschillende appartementencomplexen toegevoegd aan het woningbestand die we voor 100% lokaal hebben toegewezen. Hier hebben senioren hun gezinswoning verlaten. In deze gezinswoningen kwamen jonge stellen met een gezin of een gezin in wording. En, zeer geregeld lieten zij een starterswoning na of kwamen, na de studententijd, terug vanuit de stad. Door het toevoegen van seniorenwoningen (een tot dusver ontbrekend woningtype) lukt het om tussen de twee en drie verhuisbewegingen tot stand te brengen en meerdere woningzoekenden blij te maken.

Terugdringen wachtlijsten sociale woningbouw

In onze gemeente moeten mensen gemiddeld 7 jaar wachten op een sociale huurwoning. PRO Kaag en Braassem wil deze termijn verkorten. Wij zullen ons blijven inzetten voor een verplicht percentage sociale huurwoningen bij nieuwbouwprojecten en hebben we een inhaalslag gemaakt bij de Gerardusschool in Oude Wetering, de Van Egmond-locatie in Woubrugge, Leimuiden-West, Kolk Oud-Ade en bij de school in Hoogmade. Voor al deze projecten hebben wij ingezet op levensloopbestendige woningen of appartementen. Al deze nieuwe woningen hebben we met voorrang toegewezen aan senioren. Eerst uit het betreffende dorp, daarna uit de gemeente. Daarmee lossen we een lokaal volkshuisvestelijk probleem op. Werken we aan het beschikbaar maken van gezinswoningen in het dorp wat goed is voor de leefbaarheid in het dorp en verkorten we de wachtlijst voor een sociale huurwoning.

Uitplaatsen bedrijven

Veel van onze dorpskernen kennen van oudsher bedrijven die zich hier gevestigd hebben. PRO Kaag en Braassem wil het aantrekkelijk maken voor deze bedrijven zich te verplaatsen naar bedrijventerreinen. Hiermee verlaag je de verkeersdruk in het dorp en biedt de mogelijkheid om kwalitatieve woningbouw in te breiden in het dorp, zonder dat dit op weerstand stuit bij hogere overheden.

Collectief particulier opdrachtgeverschap

Nieuwe initiatieven op het gebied van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) kunnen rekenen op steun van PRO Kaag en Braassem. Daarnaast wil PRO Kaag en Braassem, net als in andere gemeenten, een plankostenfonds voor CPO collectieven. De Rabobank staat klaar om hier een ondersteunende rol in te spelen.

Wal en schip

Veel mensen verdienen teveel om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning, maar hebben niet voldoende inkomen om in aanmerking te komen voor een hypotheek. Een grote groep mensen valt, binnen de huidige woningmarkt, tussen wal en schip. PRO Kaag en Braassem heeft het initiatief genomen oplossingen te bieden voor deze groeiende groep mensen. Bij nieuwbouwprojecten is het verplicht 30% sociaal te bouwen, waarvan 25% sociale huur en 5% sociale koop. We verleiden ontwikkelaars een woningaanbod te ontwikkelen tussen pakweg €250.000.- en €400.000.-. Zij mogen de 5% sociale koop laten vervallen, wat hen vaak geld kost (woningen onder de marktwaarde verkopen), in ruil voor 20% woningaanbod tussen de € 250.000.- en € 400.000.-.

Door slim in te spelen op de ontwikkelingen die er zijn, te bouwen naar de vraag en de doorstroming te bevorderen is er ook op woongebied nog van alles mogelijk in Kaag en Braassem. Zowel in de grote, als in de kleine dorpen. Het lokaal organiseren van draagvlak is daarbij essentieel. Daarvoor ligt een belangrijke rol en verantwoordelijkheid bij de inwoners van een dorp zelf.

Harde juridische instrumenten

In het recente verleden hebben beleggers of vermogende inwoners misbruik gemaakt van de beschikbaarheid van betaalbare koopwoningen. Er zijn voorbeelden van mensen die twee sociale appartementen kochten en de muur er tussenuit sloopte. Een woning kochten en zonder deze zelf te gaan bewonen, direct voor veel meer doorverkochten. Of vrijstaande woningen aan te kopen en deze in de vrije sector te verhuren. Zakelijk slim van deze mensen, de mazen in de wet gaven die ruimte. Echter naar de toekomst toe gaan we hier een stokje voor steken met een in te voeren opkoopverbod, zelfbewoningsplicht, en een antispeculatiebeding op betaalbare en sociale koopwoningen.

Actief grondbeleid (aan- en verkopen van grond)

Kaag en Braassem heeft veel leergeld moeten betalen voor het Braassemmerland. Voor de crisis kocht de gemeente veel gronden aan. De bedragen die we betaalde hadden zijn oorsprong in de geprognosticeerde vrij op naam prijzen. De woning- en financiële crisis diende zich aan waarna er miljoenen moesten worden afgeboekt. Toen is, begrijpelijk en terecht, gekozen om geen actief grondbeleid meer te voeren. Inmiddels is de woningmarkt aangetrokken, zijn we de verliezen deels terug aan het verdienen en komt de transformatie van het gebied meer dan op gang. Ook dient zich, gezien de oververhitte woningmarkt, de vraag aan of we met een passief grondbeleid het juiste antwoord kunnen vinden op de volkshuisvestelijke vragen die er zijn. We hebben kunnen leren van het verleden. Tegelijk liggen er kansen om als gemeente soms, voor bepaalde doelgroepen en in bepaalde gebieden, toch wat meer risico te gaan nemen door een faciliterend grondbeleid te onderzoeken. Bepaalde gebieden aan het Braassemmerland en bepaalde stroken aan de randen van dorpen kunnen in de toekomst beschikbaar komen voor woningbouw. Om beter te kunnen sturen op betaalbare woningbouw is het soms nodig om als gemeente toch weer een rol te pakken in het grondbedrijf.

Maatschappelijke zorg en begeleid/beschermd wonen

Na de decentralisaties jeugd, begeleiding en werk & inkomen in 2015 staat nu de decentralisatie beschermd/begeleid wonen en maatschappelijke opvang voor de deur. Tot dusver was dit een taak die centrumgemeente Leiden voor onze regio uitvoerde. Dit gaat een lokale verantwoordelijkheid worden. Net als bij de eerdere taakdecentralisatie wil PRO Kaag en Braassem hier uitgaan van ‘normaliseren’. Het zoeken van de oplossingen dichtbij en uitgaan van het feit dat iedereen er bij hoort en mee kan/mag doen. Dit is in het belang van de hulpbehoevende en kwetsbare inwoner en in het belang van de portemonnee van de gemeente. Een intramurale woon/zorgvoorziening (24 uur zorg) kost de gemeenschap gemiddeld € 75.000 per jaar per zorgbehoevende. Van de mensen die nu intramuraal wonen is uit onderzoek gebleken dat ongeveer de helft hiervan, mits de ambulante ondersteuning en begeleiding thuis goed geregeld is, ook zelfstandig zou kunnen wonen. Een sociale huurwoning kost gemiddeld € 7.000 per jaar. Er is dan, t.o.v. de intramurale voorziening, heel veel geld over om de begeleiding en ondersteuning te financieren. Door oplossingen dichtbij in een zo regulier mogelijke woon- en leefomgeving te zoeken, zien wij kansen voor deze decentralisatie. Zowel financieel als voor het welzijn van de cliënt een enorme kans. En, net als bij de rest van het sociaal domein, gaat PRO Kaag en Braassem uit van het uitgangspunt: hulp, zo licht als mogelijk, zo zwaar als nodig. Voor iedereen waarvoor een intramurale 24-uursvoorziening nodig is, gaan we dat regelen.

Parkeernormen versus verdichten en nieuwe doelgroepen

Met de provinciale opgave om te ‘verdichten’ en onze lokale wens meer woningen toe te voegen moeten we rek en ruimte vinden in onze eigen normen. Ook door de taakdecentralisatie op het sociaal domein (waar we meer doelgroepen met een ondersteuningsbehoefte in onze dorpen mogen huisvesten), de toenemende vergrijzing en de veranderende mobiliteitsoplossingen (de beweging van individueel autobezit naar gezamenlijk gebruik en de ontwikkeling van meer thuiswerk en/of thuis-nabij werken) maakt dat niet elke woning meer een parkeernorm van 1.8 behoeft. Als vanzelf is het loslaten van deze normering niet iets wat morgen kan. Maar deze trends zijn wel onomkeerbaar ingezet en stuurt men van hogerhand ook op. Als we complexen toevoegen voor bijzondere doelgroepen, studenten of senioren, dan is een nieuwe en andere onderbouwing van andere parkeernormen iets waar we nieuwsgierig naar moeten willen zijn. Wonen maak je in Groene hart gemeenten alleen mogelijk door kritisch (en flexibeler) te zijn op deze door onszelf opgelegde normen.

Regio

Meer inwoners van ons verhuizen naar de regio dan andersom. Anders gezegd, onze woningzoekenden zijn erbij gebaat om in de regio Holland Rijnland de komende 20 jaar 30.000 woningen toe te voegen en in de Zuid Hollandse randstad zelfs 100.000. We hebben daartoe een regionale visie omarmd, die het stedelijk gebied de ruimte geeft om exponentieel te kunnen groeien (daar zitten ook de beste OV-verbindingen en de meeste voorzieningen) en gemeenten krijgen de ruimte om organisch te groeien. In onze regio zal dat betekenen dat de meeste woningen gebouwd gaan worden in Katwijk, Leiden en Alphen aan den Rijn (ook in het belang van onze woningzoekenden) en wij de ruimte krijgen om hybride dorpsranden te ontwikkelen. Een minder harde grens tussen het agrarisch productielandschap en de bebouwing, naar gebieden aan de randen van het dorp waar meer ruimte is voor water, recreatie, biodiversiteit en wonen. Alleen met dit soort concepten, die antwoord geven op meerdere maatschappelijke vraagstukken, zal je vanuit de provincie medewerking kunnen krijgen.

Huisvesting arbeidsmigranten

Landelijk gaat de discussie over bed, bad en brood voor asielzoekers. Hier in de gemeente en breder getrokken in de regio Holland Rijnland, zijn deze drie B’s al langer onderwerp van gesprek, als het gaat om tijdelijke arbeidsmigranten. In de regio Holland Rijnland wonen en werken zo’n 17.000 Polen en andere Oost-Europeanen. In Kaag en Braassem zijn dat er naar schatting ongeveer 1200. Ook in de bouw en straks ook in de gezondheidssector zullen we nog meer gebruik gaan maken van deze buitenlandse arbeidskrachten. Deze mensen moeten ook ergens fatsoenlijk kunnen slapen, net als u en ik.

Deze mensen dragen, alleen al in onze regio Holland Rijnland, één miljard euro bij aan ons bruto regionaal product met werk dat veel Nederlanders niet willen doen. Helaas is het zo dat veel van hen niet allemaal even goed zijn gehuisvest. Groepen migranten zijn ondergebracht in krappe woningen, waardoor al snel overlast kan ontstaan voor de buurtbewoners. Ook de arbeidsmigranten zelf zijn vaak de dupe van slechte huisvesting, voor een te hoge prijs. Dat is niet fair.

Misschien geen populair onderwerp, maar wel een groot vraagstuk. De komende jaren zet PRO Kaag en Braassem in om misstanden op dit gebied aan te pakken. Want één ding is zeker: het voeden van wederzijdse vooroordelen over deze werknemers, brengt een oplossing niet dichterbij. Samenwerken en de handen uit de mouwen steken wel. Met enkele grote kwekers uit onze gemeente, met uitzendorganisaties en de gemeente slaan we de handen ineen met als doelstelling onze concurrentiekracht en vitaliteit in de tuinbouwsector te vergroten. Misstanden aan te pakken en fair zakendoen met uitzendorganisaties te bevorderen. En vooral kwaliteit van de huisvesting voor deze mensen, zonder overlast van deze mensen, sterk te verbeteren.

Hoe wij dit gaan doen? De komende tijd moet de gemeente met ondernemers uit de tuinbouwsector en uitzendorganisaties verder nadenken over een reeks verbetervoorstellen. De gemeenteraad moet helderheid gaan geven over hoe en waar wat mag. Dit verdiend de sector en de honderden arbeidskrachten die een enorme bijdrage leveren aan onze tuinbouw en nu vaak onder slechte omstandigheden zijn gehuisvest. Daarbij geeft PRO Kaag en Braassem zichzelf de opdracht om, nadat we heldere kaders gesteld hebben. Bij concrete uitvoeringsplannen de rug recht te houden ook bij Nimby (Not In My BackYard) opstanden. Deze arbeidskrachten zijn er, het recht op fatsoenlijke huisvesting heeft iedereen en economisch profiteren wij allemaal van de aanwezigheid van arbeidsmigranten. Iedereen heeft recht fatsoenlijke woon- en werkomstandigheden met daarbij de plicht om zich fatsoenlijk te gedragen.

Jongeren versus migranten

PRO Kaag en Braassem leest geregeld dat vanuit de gemeenschap de arbeidsmigrant op één hoop gaat met jongeren die een woning zoeken. Dit willen wij graag uit de wereld helpen. PRO Kaag en Braassem wil en gaat niet kiezen tussen lokaal woningzoekenden en arbeidsmigranten, we willen voor allebei ons nek uitsteken. Juist door gelegaliseerde plekken voor logies te realiseren op plekken waar dat van de provincie mag (op bedrijven terreinen, in glastuinbouwgebieden en in vrijkomend agrarisch vastgoed in het buitengebied: alles en overal volgens de kwaliteitsnormeringen die er zijn) bijten deze twee doelgroepen elkaar niet. Regulier woningzoekenden, als bijvoorbeeld onze jongeren, mogen bestemmingsplanmatig niet wonen in het buitengebied, op bedrijventerreinen en in tuinbouwgebieden, waar je met gekwalificeerde logiesvoorzieningen wel toestemming kan krijgen voor huisvesting van arbeidsmigranten. Dus juist door in te zetten om huisvestingslocaties in deze gebieden geef je jongeren meer ruimte in de daarvoor bestemde woongebieden.